Heerlijk om weer in het Haagse Buurtschap Centrum 2005 te zijn. Vanaf de Denneweg sla ik de Kazernestraat in. Daar, met uitzicht op Hotel Des Indes, zie ik de winkel, galerie en werkplaats van encadreur Rob Schippers, de 5e generatie van dit familiebedrijf.
Storytelling & workshop voor leden HBC
Speciaal voor de leden van de Haagsche Business Club organiseerde Rob een avond in zijn werkruimte. Vol enthousiasme vertelt hij over zijn werk, geeft diverse demonstraties en voorbeelden waaruit zijn scherpe oog voor kleur en sfeer blijkt. Ik was er van onder de indruk; een encadreur van formaat.
Zodra je de deur opent zie je de ambacht. Hier wordt gewerkt. Rob is één van de laatste ambachtelijke encadreurs van Nederland. Hij maakt lijsten volgens traditioneel houtsnijwerk met de hand, kan gipsen ornamenten maken en kleuren goud die nooit meer verdwijnen. Een aantal technieken wordt alleen nog door Rob uitgevoerd en getuigen van vakkennis en een liefde voor handwerk.
Het uitgangspunt bij het kiezen van een kader en een lijst voor een foto of kunstwerk is het werk zelf. Het gebruikte materiaal, de kleuren, de afsnijding en plaatsing van de horizon. Alles telt mee. "Je krijgt er een oog voor".
Het hoe mooi de lijsten ook zijn, zodra je de lijst eerder ziet dan het schilderij is het niet goed. De lijst moet volledig ondersteunend zijn aan een schilderij of foto. Met een paar praktijkvoorbeelden laat Rob zien wat hij bedoelt. Het resultaat is ongelooflijk. Zo waar en goed zichtbaar.
Waardevol en duurzaam
Volgens onze ambachtsman is kunst decoratie geworden. De echt waardevolle kunstwerken hangen niet meer aan de wand, ze worden verkocht en een groot publiek is de liefde voor echte kunst aan het kwijtraken. Ter illustratie laat Rob een lijst zien van 200 jaar oud met nog steeds dezelfde mooie gouden kleur, die niet donker en dof is geworden. Deze lijst doe je nooit meer weg en is dus zeer duurzaam. Anders dan na een paar jaar weer eens andere lijsten halen. Dat past bij de wegwerpmaatschappij.
Wit
Kunstwerken op een witte muur werken vaak gewoon minder goed. Een kunstwerk heeft muur nodig waar de kleur het werk ondersteunt. Je kijkt als eerste naar het lichte in een werk. Daarom is een witte passe-partout niet gebruikelijk, want die zal als eerste jouw oog trekken en dus afleiden van het kunstwerk. Geef een muur een kleur. En als ik er over nadenk, dan hebben de meeste musea inderdaad gekleurde muren.
Goud
Met bladgoud en witgoud legt Rob een laagje over de handgemaakte lijst. Hij laat zien dat de kleur van bladgoud niet te evenaren is met koper of een machinaal aangebrachte gouden kleur. De intensiteit van het goud en de glans verschillen onmiskenbaar. Met velletjes bladgoud die voor je ogen verpulveren als je er met je hand aanzit, geeft hij de lijst een goudlaagje. De vellen worden gemaakt met walsen en als laatste gehamerd als ze tussen leer liggen. Anders plakken ze vast aan de ondergrond.
Traditioneel gereedschap en natuurlijke materialen
Ik kijk mijn ogen uit naar alle traditionele materialen. Niet alleen het bladgoud, de positieve en negatieve mallen voor ornamenten waarmee lijsten worden gemaakt, ook de terpentijn, de schellak, beenderlijm, de grove en fijne werktuigen en de honderden voorbeelden van lijsten in grootte en kleur. Hoe mooi als je de rode ondergrond flinterdun door het bladgoud heen ziet schijnen.
Restaurateur
Met liefde en kennis worden lijsten en schilderijen gerestaureerd. Een nauw luisterend en precies werk, alleen geschikt voor vakmensen met veel kennis van zaken. Op een oude lijst zagen we de oude restauratie. Aan Rob nu de taak de lijst weer in oorspronkelijke staat te herstellen.
Aan de slag
We mochten aan de slag met aluminiumvellen en die aanbrengen op een lijst die met speciale lijm was ingesmeerd. De aluminiumvellen zijn te broos om op te pakken. Met een tweetal handige kartonnetjes en voorzichtig blazen kun je een vel optillen. Laat het niet wegwaaien, het verpulverd volledig. Voorzichtig druk je het velletje stukje voor stukje op de lijst. Het ziet er goed uit. En dan wrijf je met een krachtige beweging met een dot vette watten over het aluminium. Bam! Glad en prachtig glanzend. Magisch vonden we het.
Galerie
Voor je de werkplaats inloopt, kom je in de voorkamer waar kunst wordt tentoongesteld, al dan niet ingelijst door de meester zelf.
Persoonlijke noot
Bedankt voor de gezellig avond Rob! En we vonden het erg leuk om een kijkje in jouw werkplaats te kunnen nemen. Je bent een inspiratie voor ondernemers die werken vanuit hun passie en vakmanschap. Je kent alle kneepjes van het vak, een vak dat dreigt te gaan verdwijnen. Ik vroeg je of je ooit een boek gaat schrijven. Je reageerde verrast.
Ik hoop dat je het gaat doen.
Tekst en fotografie: ©Vanessa Kervezee
